EPS Basic vs EPS Diluted: Khác nhau điểm nào?
Khi đánh giá kết quả tài chính của một công ty, hai chỉ số quan trọng mà các nhà đầu tư thường xuyên gặp phải là EPS Basic và EPS Diluted. Mặc dù cả hai chỉ số này đều cung cấp thông tin về lợi nhuận của công ty trên mỗi cổ phiếu, nhưng cách tính và mục đích sử dụng của chúng lại khác nhau.
Bài viết này của Smoney sẽ giúp bạn hiểu rõ EPS Basic và EPS Diluted khác nhau ở điểm nào.
EPS Basic là gì?
EPS Basic là một chỉ số tài chính cho biết lợi nhuận ròng mà công ty kiếm được trên mỗi cổ phiếu đang lưu hành là bao nhiêu.
Công thức tính EPS Basic = Lợi nhuận ròng / Số lượng cổ phiếu đang lưu hành
Chỉ số này được tính dựa trên số lượng cổ phiếu phổ thông hiện đang lưu hành trên thị trường và không tính đến các yếu tố có thể làm thay đổi số lượng cổ phiếu trong tương lai, chẳng hạn như quyền chọn mua cổ phiếu hay trái phiếu chuyển đổi, phát hành cổ phiếu thưởng, ESOP...
Do đó, điểm yếu của EPS Basic là nó không phản ánh đầy đủ khả năng phát hành thêm cổ phiếu trong tương lai, điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu nếu công ty có kế hoạch phát hành cổ phiếu mới.
EPS Diluted là gì?
EPS Diluted là chỉ số được điều chỉnh để phản ánh tác động của tất cả các cổ phiếu có thể phát hành trong tương lai, bao gồm cổ phiếu được phát hành từ các quyền chọn mua cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi hay cổ phiếu thưởng, ESOP...
Nói cách khác, EPS Diluted tính toán lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu nếu tất cả các cổ phiếu tiềm năng này được chuyển đổi thành cổ phiếu thực tế trong tương lai.
Công thức tính EPS Diluted = Lợi nhuận ròng / (Số lượng cổ phiếu đang lưu hành + Số lượng cổ phiếu sẽ phát hành thêm)
Điều này giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về mức độ giảm sút lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu khi các cổ phiếu tiềm năng được phát hành. Chỉ số EPS Diluted thường hơn EPS Basic, bởi vì số lượng cổ phiếu tính vào công thức sẽ nhiều hơn, dẫn đến việc lợi nhuận ròng được chia cho một lượng cổ phiếu lớn hơn.
Tác động của EPS Diluted đối với giá trị cổ phiếu
Một điều quan trọng cần lưu ý là nếu EPS Diluted thấp hơn EPS Basic có thể cho thấy rằng công ty đang phát hành thêm cổ phiếu trong tương lai, dẫn đến sự pha loãng lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu.
Sự pha loãng này có thể làm giảm giá trị cổ phiếu trong mắt các nhà đầu tư. Tuy nhiên, nếu công ty phát hành cổ phiếu mới để huy động vốn cho các dự án đầu tư sinh lời hoặc phát triển, tác động tiêu cực này có thể được bù đắp bởi khả năng tăng trưởng dài hạn.
Ngược lại, nếu công ty phát hành cổ phiếu mới với định giá thấp hơn giá cổ phiếu đang giao dịch trên thị trường để huy động vốn đáo hạn các khoản nợ vay thì sẽ gây ra tác động tiêu cực cho các nhà đầu tư vì sẽ làm giảm giá trị của cổ phiếu và khả năng tăng trưởng trong tương lai.
2 điểm khác biệt giữa EPS Basic và EPS Diluted
Số lượng cổ phiếu
Điểm khác biệt cơ bản giữa EPS Basic và EPS Diluted là số lượng cổ phiếu được tính trong công thức. EPS Basic chỉ dựa trên số lượng cổ phiếu thực tế đang lưu hành, trong khi EPS Diluted tính đến cả các cổ phiếu tiềm năng có thể được phát hành trong tương lai.
Mức độ phản ánh thực tế
EPS Diluted phản ánh một cái nhìn thực tế hơn về lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu vì nó tính đến sự thay đổi có thể xảy ra trong số lượng cổ phiếu của công ty, từ đó giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của các công cụ tài chính tiềm năng.
Nên sử dụng EPS Basic hay EPS Diluted?
Việc sử dụng EPS Diluted trong tính toán các chỉ số tài chính quan trọng như PE, PEG, EPS Growth... sẽ giúp các nhà đầu tư có cái nhìn chính xác hơn về khả năng sinh lời của công ty trong tương lai.
Hiện tại tất cả chỉ số tài chính liên quan đến EPS trên website Smoney như trong Bộ lọc cổ phiếu, Phân tích Nhóm Ngành, chart lịch sử PE của các cổ phiếu đều sử dụng EPS Diluted để tính toán.
Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về EPS Basic và EPS Diluted thì hãy tham khảo thêm bài viết sau của Investopedia: Earnings Per Share (EPS) vs. Diluted EPS: What’s the Difference?
